Francois Rabelais "Czas jest ojcem prawdy"
Francois był francuskim lekarzem. To
wybitny twórca renesansu. Kształcił się od 1520 roku w klasztorze
franciszkanów, od 1523 benedyktynów. W roku 1527 wystąpił z zakonu, wiele
podróżował po Francji, studiował medycynę w Montpellier, do 1532 był
lekarzem szpitalnym w Lyonie, gdzie rozpoczął publikowanie licznych prac
medycznych. Od 1537 po uzyskaniu doktoratu z medycyny wykładał ją na
różnych uniwersytetach, zyskując znaczny rozgłos. Towarzyszył swojemu
protektorowi, kardynałowi Joachimowi du Bellay, w rocznym pobycie w
Rzymie, gdzie pogłębił znajomość kultury starożytnej. Jako zwolennik
reformacji był atakowany zarówno przez przedstawicieli Kościoła
katolickiego, jak i np. Jana Kalwina, posądzany o bezbożność i wrogi
stosunek do chrześcijaństwa, wskutek czego okresowo przebywał poza
Francją, mimo protekcji króla. Pod wpływem popularnej wówczas anonimowej
opowieści ludowej o przygodach olbrzyma Gargantui napisał
fantastyczno-satyryczną epopeję, znaną jako "Gargantua i Pantagruel",
której część I pt. "Pantagruel Król Spragnionych..." ukazała się w 1532
roku, a część II zatytułowana "Żywot wielce przeraźliwego wielkiego
Gargantui" w 1534. Obie książki potępił fakultet teologiczny Sorbony, co
dało początek prześladowaniu autora. Mimo to księga III dzieła Rabelais
wyszła w 1546, a księga IV w 1552 (autorstwo wydanej pośmiertnie - 1564 -
księgi V jest kwestionowane), przekład polski całości T. Boya-Żeleńskiego
1916. Krytykując kościelno-feudalny porządek społeczny, ukazał Rabelais
tchnący radością i optymizmem ideał wolnego człowieka w sposób pełen
humoru, nierzadko rubaszny i dosadny. Była to pochwała naturalnej
moralności laickiej i życia bez dogmatycznych ograniczeń.
Kilka przypisywanych Rebelais'owi powiedzień: -
Wszystko przychodzi na czas temu, który potrafi czekać. - Spuście
kurtynę, farsa skończona. - Natura nie znosi próżni. -
Czas jest ojcem prawdy
"Gargantua i Pantagruel" - notka encyklopedyczna - Znana
powieść zawierająca ostrą, ironiczną krytykę ówczesnej scholastycznej
nauki (scholastyka została wyjaśnieona przy okazji artykułu o Erazmie z
Rotterdamu), a gloryfikująca nowe czasy renesansu. Dzieło łączy humor z
fantazją i realizmem powstającego humanizmu, cechuje się wielką werwą
narracji i pełne jest ironii, niewybrednego, rubasznego miejscami dowcipu.
Przedstawia realia ówczesnego życia w opozycji do mocno krytykowanych
stosunków feudalnych. Autor piętnuje wszytskie ówczesne hamulce rozwoju i
ostrzega jednocześnie przed niebezpieczeństwami tamtych czasów, dając nam
wspaniały dokument tamtej epoki.
"Lepiej śmiechem jest pisać niż łzami, Śmiech to szczere królestwo
człowieka" ("Gargantua i Pantagruel")
JAN KALWIN - (Jean Cauvin) Żył w latach 1509 do 1564. Był francuskim
reformatorem religijnym. Współtwórca kalwinizmu i kościoła
ewangelicko-reformowanego. Pod wpływem poglądów Marcina Lutra w 1534
wystąpił z kościoła katolickiego. Rok później został zmuszony do
opuszczenia Francji. Po krótkich pobytach w Bazylei, Genewie i Strasburgu,
od 1541 roku do końca życia mieszkał w Genewie, którą uczynił
ogólnoeuropejskim centrum kalwinizmu. Był autorem licznych rozpraw
teologicznych i obszernej korespondencji. Posiadał wychowanie
chrześcijańskie.
JOACHIM DU BELLAY - Żył od 1522 do 1560 roku. Był poetą francuskim;
człowiek Plejady i wydawca jej manifestu "Defense et illustration de la
langue francaise". Autor zbiorów sonetów.
UGRYWALNIENIE
Francois Rabelais jest bretończykiem. Za swoją odwagę
i dążenie do prawdy zyskał olbrzymi szacunek wśród kapłanów Vereny,
którzy wychowywali go, gdy był dzieckiem. Pragnął dobra i
sprawiedliwości: za krytykowanie łapówkarstwa wśród kapłanów Sigmara
musiał uciekać do Tilei. Na emigracji napisał dzieło traktujące o
przygodach pewnego olbrzyma - krytykował w nim niespójność i zepsucie
wśród bretończyków (szczególnie krytykował kapłanów, którzy powinni dawać
przykład) wobec bardzo bliskiego zagrożenia z Północy. Obecnie powrócił do
Bretonii.
Autor: Rallat
|