Antologia - Niebezpieczne Wizje

 

Niebezpieczne Wizje to legendarna antologia z 1967 roku, która niestety dopiero nieco ponad rok temu ukazała się (legalnie) na polskim rynku wydawniczym. Pytanie: dlaczego tak późno skoro wszelkie znaki na niebie i ziemi wskazywały, że jest to pozycja wyjątkowa? Pierwsze wytłumaczenie jakie przychodzi na myśl, wiąże się z ówczesnym ustrojem panującym w Polsce. Powszechnie wiadomo, jak władze socjalistyczne traktowały wszelkie kapitalistyczne twory dobijające się do wrót żelaznej kurtyny. Często selekcja-cenzura odrzucała pozycje jedynie dlatego, że nie propagowały komunistycznych idei. Mimo to książka była nielegalnie rozpowszechniana w wąskich kręgach fascynatów S-F w tak zwanym Drugim Obiegu. Na szczęście w obecnej chwili każdy może już bez problemu czytać to, na co ma ochotę.

 

Niebezpieczne Wizje to niezwykły zbiór 33 wybitnych opowiadań 32 autorów. Rozpoczynając lekturę miałem nadzieję, a właściwie marzyłem o tym, aby książka okazała się choć w połowie tak dobra jak wszyscy o niej mówili. Po przeczytaniu ostatniego zdania pierwszego opowiadania - Wieczornego Nabożeństwa zrozumiałem, iż mam do czynienia z czymś niecodziennym i niesamowitym. Zaintrygowany brnąłem dalej, jak w transie, przedzierając się przez kolejne, coraz to niezwyklejsze, dzieła mistrzów gatunku. Tracąc zupełnie dystans (co się nieczęsto zdarza) naprawdę pozwoliłem się ponieść spekulatywnym wizjom przyszłości.

 

Dlatego długo musiałem czekać na wyważone i - w miarę - obiektywne przemyślenia po spojrzeniu na książkę z odpowiedniej perspektywy. Nawet jak na nasze czasy książka może budzić kontrowersje. Pełno w niej odważnych (czasem trochę heretyckich lub niepoprawnych moralnie) posunięć. Od śmiałych rozważań nad fizycznym pożądaniem, poprzez szokujące przedstawianie Boga do opisów charakteryzujących się niesamowitym naturalizmem. Trzeba jednakże zaznaczyć, że tej książki nie można zaklasyfikować do żałosnej grupy "dzieł" próbujących osiągnąć sukces za pomocą (nawiasem mówiąc modnego ostatnio) skandalu. To prawdziwe dzieło z krwi i kości. Niepowtarzalne studium ludzkiej natury. Zarówno jej największych słabości i najskrytszych sił. Porusza nigdy nierozstrzygnięte zagadnienia wiary, miłości i ludzkich pragnień. Niebezpieczne Wizje są przestrogą dla ludzkości przed przyszłością, do której zmierza. W spekulacjach autorów na jej temat można znaleźć sporo pokrywających się cech przyszłych zepsutych społeczności. Upadek moralności, sumienia, zatracenie umiejętności odróżniania dobra od zła, wszechobecna obojętność i apatia, zagubienie wszelkich norm estetycznych sztuki - oto charakterystyczne cech narodów przyszłości. W opowiadaniu Jeźdźcy Purpurowej Doli Farmer'a widzimy jak umierają w człowieku elementarne i uniwersalne wartości. Świat Farmer'a to naprawdę przerażająca wizja transformacji człowieka w pozbawione uczuć zwierzę, którego nieszczęsna egzystencja polega jedynie na zaspokajaniu fizycznych potrzeb i żądz.

 

Niebezpieczne Wizje ukazują największe zalety i prawdziwy sens fantastyki; fantastyki, dzięki której można przejrzyście naszkicować niczym nie przesłonięty obraz rzeczywistości wystawiając na pokaz całość jej zalet i wad. Oferują bardzo osobistą i skrajnie niekomercyjną formę przekazu. Sporo niesamowitych porównań, skojarzeń i zaskakujących zapisów myśli (patrz Uciekanie). Na wielkie brawa zasługuje również selekcjoner (i autor) opowiadań, Harlan Ellison, doskonale wprowadzający czytelnika do poszczególnych historii.

 

Książka zadaje wiele ważnych pytań wzbudzając niepokój oraz wątpliwości. To prawdziwy skarb pośród wszechobecnej tandety - jedna z najlepszych książek w swoim gatunku. Pełna wielopoziomowych i wieloznacznych przenośni oraz doskonałych pomysłów, dzięki którym opowiadania fantastyczne trafiają w samo sedno rzeczywistych problemów.

 

Niebezpieczne Wizje to książka bezsprzecznie znakomita, godna polecania nawet osobom, które na słowo "fantastyka" reagują ironicznym uśmieszkiem.

 

 

Autor: Narmo

 

 

(c) Tawerna RPG 2000-2004, GFX by Kazzek, HTML by Darky